اعجاز علمی قرآن
بسم الله الرحمن الرحیم
قرآن کتابی برای هدایت:
خداوند متعال بشر را برای هدایت آفرید و از این جهت برای هدایت و جلوگیری از سرگردانی انسان ها، پیامبران را مبعوث کرد. ولی پیامبران همیشه در دسترس بشر نمی توانستند باشند و حوادث طبیعی و غیر طبیعی آن ها را از انسان ها جدا می کرد، مثل مرگ، شهادت، زندان و... .
از این رو خداوند همراه با بعضی از پیامبران خود کتاب هایی را به عنوان کتاب قانون و هدایت فرستاد، که در این کتب هرچه برای سعادت دنیا و آخرت باشد آمده است.
البته متاسفانه دشمنان و کم فهمان تمامی این کتاب ها را بعد از مرگ و یا شهادت پیامبر خود به نابودی و تحریف کشاندند و آن ها را پر از خرافات کردند، و تنها از میان آن کتب قرآن باقی ماند و همین یک کتاب بشر را از علم و معرفت غنی کرد.
قرآن سراسر معجزه و شگفتی می باشد، چه در بعد اخلاقی و فقهی، چه در اعتقادات و عرفان و حتی در بیان مسائل علمی و تاریخی.
یک نکته:
البته بایستی توجه کرد که قرآن کتاب علمی، تاریخی، سیاسی، اخلاقی، فقهی و ... نمی باشد. بلکه قرآن کتاب هدایت می باشد و از این رو هرآنچه برای هدایت لازم می باشد را بیان کرده است.
اعجاز علمی قرآن:
همانگونه که گفتیم قرآن سراسر اعجاز و شگفتی می باشد که شاید سال ها برای شناخت و درک و تبیین آن ها وقت لازم باشد. و ما هم با توجه به وقت کمی که داریم در این مختصر تنها به قسمتی از اعجاز علمی قرآن اشاره می کنیم.
حضرت علی(ع):
قرآن مشعل فروزانی است که فروغ و تابش آن به خاموشی نمی گراید و دریای عمیقی است که فکر بشر به ژرفای آن نمی رسد.(1)
تنگی نفس و صعود به فضا:
فَمَن یُرِدِ اللَّهُ أَن یَهْدِیَهُ یَشرَْحْ صَدْرَهُ لِلْاسْلَامِ وَ مَن یُرِدْ أَن یُضِلَّهُ یجَْعَلْ صَدْرَهُ ضَیِّقًا حَرَجًا کَأَنَّمَا یَصَّعَّدُ فىِ السَّمَاءِ کَذَالِکَ یجَْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلىَ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ(الانعام، 125)
هر کس را که خدا خواهد که هدایت کند دلش را براى اسلام مىگشاید، و هر کس را که خواهد گمراه کند قلبش را چنان فرو مىبندد که گویى مىخواهد که به آسمان فرا رود. بدین سان خدا به آنهایى که ایمان نمىآورند پلیدى مىنهد.
امروزه ثابت شده است که هوای اطراف زمین در نقاط مجاور این کره کاملا فشرده و برای تنفس انسان آماده است ولی هرچه به سمت بالا حرکت کنیم هوا رقیق تر می شود و میزان اکسیژن کمتر می گردد تا جایی که به مرحله ای خواهیم رسید که دچار تنگی نفس و احساس فشار شدید در سینه خواهیم شد.
آغاز خلقت از نظر قرآن:
ثمَُّ اسْتَوَى إِلىَ السَّمَاءِ وَ هِىَ دُخَانٌ فَقَالَ لهََا وَ لِلْأَرْضِ ائْتِیَا طَوْعًا أَوْ کَرْهًا قَالَتَا أَتَیْنَا طَائعِینَ(فصلت، 11)
سپس به آفرینش آسمان پرداخت، در حالى که بصورت دود بود به آن و به زمین دستور داد: «به وجود آیید (و شکل گیرید)، خواه از روى اطاعت و خواه اکراه!» آنها گفتند: «ما از روى طاعت مىآییم (و شکل مىگیریم)!»
أَ وَ لَمْ یَرَ الَّذِینَ کَفَرُواْ أَنَّ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ کَانَتَا رَتْقًا فَفَتَقْنَاهُمَا وَ جَعَلْنَا مِنَ الْمَاءِ کلَُّ شىَْءٍ حَىٍّ أَ فَلَا یُؤْمِنُونَ(انبیاء، 30)
آیا کافران ندیدند که آسمانها و زمین به هم پیوسته بودند، و ما آنها را از یکدیگر باز کردیم و هر چیز زندهاى را از آب قرار دادیم؟! آیا ایمان نمىآورند؟!
علم ستاره شناسی ثابت کرده است که در ابتدای خلقت کرات آسمانی به صورت توده گاز به هم متصل بوده اند و بعد ها به مرور زمان بر اثر فشردگی و تراکم شدید گاز ها تبدیل به جسم شدند.
تا این که انفجار عظیمی رخ داد که هنوز صدای مهیب آن در 15 میلیار سال پیش از طریق دستگاه های حساس به گوش منجمان می رسد.
این نظریه علمی را اولین بار لاپاس، ریاضیدان و منجم فراسوی در حدود 2 قرن پیش داد. که امروزه ثابت شده است.
قرآن وگسترش جهان:
وَ السَّمَاءَ بَنَیْنَاهَا بِأَیْیْدٍ وَ إِنَّا لَمُوسِعُونَ(ذاریات، 47)
و ما آسمان را با قدرت بنا کردیم، و همواره آن را وسعت مىبخشیم!
تئوری گسترش جهان توسط ژورژ لومتر، ریاضیدان بلژیکی ارائه شد و این تئوری هنگامی که تلسکوپ پالومار راه اندازی شد مورد قبول واقع گشت. این تلسکوپ نشان داد که جهان هستی از زمان انفجار بزرگ تا کنون دائما در حال گسترش است.
در ادامه این تحقیقات دانشمند دیگری به نام دکتر ادوین پ. هوبل اظهار داشت که تمامی کهکشان های هستی و اجرام کوچک و بزرگ آسمانی با سرعت زیادی از یک دیگر دور می شوند.
این سرعت 60 هزار تا 150 هزار کیلومتر در ثانیه است و همه این کهکشان ها با این سرعت به سمت وگا که در وسط دنباله دب اصغر قرار دارد در حرکت هستند.
و خداوند در این مورد فرموده اند:
وَ الشَّمْسُ تجَْرِى لِمُسْتَقَرٍّ لَّهَا ذَالِکَ تَقْدِیرُ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ(یس، 38)
و خورشید (نیز براى آنها آیتى است) که پیوسته بسوى قرارگاهش در حرکت است این تقدیر خداوند قادر و داناست.
وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ کلٌُّ یجَْرِى لِأَجَلٍ مُّسَمًّى(رعد، 2)
خورشید و ماه را مسخّر ساخت، که هر کدام تا زمان معینى حرکت دارند!
قرآن و حرکت زمین:
هُوَ الَّذِى جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ ذَلُولًا فَامْشُواْ فىِ مَنَاکِبهَِا وَ کلُُواْ مِن رِّزْقِهِ وَ إِلَیْهِ النُّشُورُ(ملک،15)
او کسى است که زمین را براى شما رام کرد، بر شانههاى آن راه بروید و از روزیهاى خداوند بخورید و بازگشت و اجتماع همه به سوى اوست!
این آیه اشاره به حرکت انتقالی زمین دارد چراکه زمین را به مرکب متحرکی تشبیه کرده است که در عین حرکت سریع، سرنشینان خود را ناراحت نمی کند.
در جای دیگر خداوند به نقش کوه ها در استحکام زمین اشاره کرده و می فرماید:
وَ أَلْقَى فىِ الْأَرْضِ رَوَاسىَِ أَن تَمِیدَ بِکُمْ وَ أَنهَْارًا وَ سُبُلًا لَّعَلَّکُمْ تهَْتَدُونَ(نحل، 15)
و در زمین، کوههاى ثابت و محکمى افکند تا لرزش آن را نسبت به شما بگیرد و نهرها و راههایى ایجاد کرد، تا هدایت شوید.
مساله مطرح شده در این آیه زمانی در مورد زمین مصداق پیدا می کند که زمین دارای حرکت دورانی به دور خود باشد، آنگاه برای ثبوت قطعات زمین در برابر نیروی گریز از مرکز کوه ها که ریشه آن ها تا اعماق زمین گسترده شده است نقش خود را نمایان می کنند.
قرآن و جاذبه عمومی:
اللَّهُ الَّذِى رَفَعَ السَّمَاوَاتِ بِغَیرِْ عَمَدٍ تَرَوْنهََا(رعد، 2)
خدا همان کسى است که آسمانها را، بدون ستونهایى که براى شما دیدنى باشد، برافراشت.
خَلَقَ السَّمَاوَاتِ بِغَیرِْ عَمَدٍ تَرَوْنهََا(لقمان، 10)
(او) آسمانها را بدون ستونى که آن را ببینید آفرید.
نیوتن در مورد قانون جاذبه عمومی می گوید:
تنها قوه جاذبه برای تعلیل و تفسیر نظام شگفت عالم ستارگان کافی نیست، بلکه باید یک منبع علم و قدرت، جرم و فاصله و سرعت حرکت همه آن ها را سنجیده و هریک را در مدار معینی قرار داده باشد و او خداست.(2)
قرآن و حرکت ماه:
وَ الْقَمَرَ قَدَّرْنَاهُ مَنَازِلَ حَتىَ عَادَ کاَلْعُرْجُونِ الْقَدِیمِ(یس، 39)
و براى ماه منزلگاههایى قرار دادیم، (و هنگامى که این منازل را طى کرد) سرانجام بصورت «شاخه کهنه قوسى شکل و زرد رنگ خرما» در مىآید.
ستاره شناسان پس از رصد های دقیق ماه، دریافته اند که حرکت انتقالی ماه به صورت پیچ در پیچ است. بنابر این اگر بخواهند مکان قرار گرفتن ماه و مسیر ورود و خروج آن را از قرارگاه های خود در یک زمان معین از شب های مختلف رسم کنند شکلی عینا شبیه خوشه خرما را مشاهده خواهند کرد.
حرکت همه موجودات:
وَ تَرَى الجِْبَالَ تحَْسَبهَُا جَامِدَةً وَ هِىَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ صُنْعَ اللَّهِ الَّذِى أَتْقَنَ کلَُّ شىَْءٍ إِنَّهُ خَبِیرُ بِمَا تَفْعَلُونَ(نمل، 88)
کوهها را مىبینى، و آنها را ساکن و جامد مىپندارى، در حالى که مانند ابر در حرکتند این صنع و آفرینش خداوندى است که همه چیز را متقن آفریده او از کارهایى که شما انجام مىدهید مسلّماً آگاه است!
وَ هُوَ الَّذِى خَلَقَ الَّیْلَ وَ النهََّارَ وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ کلٌُّ فىِ فَلَکٍ یَسْبَحُونَ(انبیاء، 33)
او کسى است که شب و روز و خورشید و ماه را آفرید هر یک در مدارى در حرکتند!
کلیه عالم از ذرات اتم تشکیل شده اند و درون اتم ها الکترون ها با سرعت فوق العاده ای در حال حرکت به دور هسته مرکزی اتم می باشند. بنابراین جهان چیزی جز حرکت نیست.
در کتاب تاریخ زمان، نویسنده فرانسوی آن می نویسد:
از مطالعاتی که ما انجام داده ایم این نتیجه حاصل شده است که هیچ موجود ساکنی در عالم وجود ندارد.
این حرکات حتی در مورد قاره ها هم صادق است. و قاره ها در اثر جریانات ناشی از نیروهای درونی زمین از یکدیگر جداشده و فاصله می گیرند.
بطور مثال هندوستان و استرالیا و قاره قطب جنوب در عرض میلیون ها سال از صفحه آفریقا کنده شده و هریک به سمتی رفته اند.
صفحه هندوستان به سوی شمال حرکت نموده و به زیر آسیا لغریده و در نتیجه سلسله جبال هیمالیا را ایجاد کرده است. و این سلسله جبال هرسال چند سانتی متر بزرگرتر می شوند.(3)
پیدایش حیات:
وَ اللَّهُ خَلَقَ کلَُّ دَابَّةٍ مِّن مَّاءٍ فَمِنهُْم مَّن یَمْشىِ عَلىَ بَطْنِهِ وَ مِنهُْم مَّن یَمْشىِ عَلىَ رِجْلَینِْ وَ مِنهُْم مَّن یَمْشىِ عَلىَ أَرْبَع(النور، 45)
و خداوند هر جنبندهاى را از آبى آفرید گروهى از آنها بر شکم خود راه می روند، و گروهى بر دو پاى خود، و گروهى بر چهار پا راه می روند.
ژرژ واینایس بیشوف در کتاب خورشید، زمین و انسان می نویسد:
آنچه می توان با قاطعیت نسبی گفت این است که حیات در محیط گرم آب آغاز شد.(4)
همچنین یک دانشمند زیست شناس که بعد از شنیدن آیه 30 سوره الانبیا(وَ جَعَلْنَا مِنَ الْمَاءِ کلَُّ شىَْءٍ حَى) مسلمان شد، علت مسلمان شدن خود را چنین بازگو کرد : چگونه مطلبی را که ما بعد از سالها تحقیق به آن دست یافتیم قرآن در 1400 سال پیش در یک جمله کوتاه بیان داشته است.(5)
منابع و مآخذ:
1) نهج البلاغه، خطبه 193
2) انسان و جهان، آیت الله حسین نوری، صفحه 57
3) نقل از اختراعات و اکتشافات قرن بیستم، تروی آی ویلانر، صفحه 77
4) احمد امین، راه تکامل، ج2، ص32
5) فروغ دانش جدید در قرآن و حدیث، م.حقیقی، ج1، ص104
نکته:
اصل مطالب از کتاب قرآن و طبیعت، سید حمیدی کلیجی، انتشارات حلم، چاپ اول، 1384، صفحه 234 نقل شده است.