سفارش تبلیغ
صبا ویژن

آشنایی با رشته های شاخه های فنی و حرفه و کاردانش برای علاقه مندا

رشته طراحی و دوخت

پوشش مناسب پدیده‌ای است که قدمتی به اندازه‌ی طول تاریخ بشر دارد طراحی و دوخت لباس مانند سایر مظاهر تمدن، طی قرون متمادی همراه با پیشرفت علم و تکنولوژی تغییرات چشمگیری داشته و به سوی تکامل سیر نموده و متناسب با فنون و تکنولوژی مدرن، شرایط اقلیمی، اقتصادی و آداب و رسوم اجتماعی درحال تحول و گسترش می‌باشد.

هنر با ارزش طراحی و دوخت با جلوه‌گری جنبه‌های گوناگون هنری می‌تواند در سطوح وسیع اقتصادی خودنمایی کند.

هنرجویان این رشته در طی دوران تحصیل با مبانی هنرهای تجسمی، اصول طراحی لباس و آناتومی بدن انسان، الگو، برش و دوخت لباس کودک، الیاف نساجی، رنگ‌شناسی تخصصی لباس، روشهای تولید لباس (سری‌دوزی) و ... آشنا می‌شوند.

در ضمن زمینه‌های شغلی رشته مذکور عبارت است از:

سری‌دوزی پوشاک

برشکاری لباس و پارچه

سرپرست آموزشگاه خیاطی

مدیر امور تولیدی پوشاک

گلدوزی و حاشیه دوزی لباس

نازک‌دوزی و ضخیم‌دوزی

سیسمونی‌دوزی

مدلسازی لباس

کارگاههای دوخت لباس عروس

و ...

 

رشته ساختمان:

 

مسکن و سرپناه یکی از اساسی‌ترین نیازهای بشری درهر برهه از زمان بوده است، بطوریکه آرامش و امنیت افراد جامعه را تأمین نموده و او را از اثرات مخرب ناشی از عوامل طبیعی، جانوران وحشی و ... در امان نگه می‌دارد. عمران، آبادی و توسعه، ارمغان مغزها و دست‌های توانای برنامه‌ریزان و مجریان پرتلاش هر کشوری است. امروزه پیشرفت تکنولوژی و کاربرد روزافزون انواع و اقسام مصالح ساختمانی و فنون جدید عملیات اجرایی، صنعت ساختمان‌سازی را دگرگون و پیچیده نموده و به این رشته اهمیت ویژه‌ای بخشیده است.

هنرجویان این رشته در طی دوران تحصیل با عملیات اجرایی ساختمان‌سازی، محاسبات فنی و نقشه‌کشی ساختمان، مواد و مصالح ساختمان، ایستایی ساختمان، فن‌‌آوری ساختمانهای اسکلت‌ فلزی،فن‌‌آوری ساختمانهای بتونی، قالب‌بندی و آرماتوربندی، کار با دوربینهای نقشه‌برداری (تئودولیت و نیوْو) و ... آشنا می‌شوند.

در ضمن زمینه‌های شغلی رشته مذکور عبارت است از:

آرماتوربند و قالب‌بند

دفاتر فنی مهندسین مشاور ساختمان

سرپرست آزمایشگاه بتن

تعمیرکار دوربین‌های نقشه‌برداری

اجرای قطعات بتنی پیش‌ساخته

نقشه‌کش ساختمان

سرپرست کارگاه‌ عملیات اجرایی و ساختمان‌سازی

توانایی تعمیر و نگهداری ساختمانهای مسکونی

و ...

 

رشته نقشه‌برداری:

نقشه‌برداری علمی است که ریاضیات عملی را با فنون و اندازه‌گیری و هنرجویان این رشته در طی دوران تحصیل با ترسیم، توأم نموده و بوسیله آن قطعاتی از سطح زمین را با کلیه عوارض آن در روی صفحه افقی نمایش می‌دهد. با پیشرفت علوم و فنون و نیاز جامعه بشری بهره‌گیری از کلیه منابع زیرزمینی، زمینی، دریایی و هوایی سبب پیشرفت و توسعه علم نقشه‌برداری شده و در دهه اخیر با ورود کامپیوتر و ماهواره به عرصه نقشه‌برداری این علم در آستانه رشد و تحولی عظیم قرار گرفته است. به نحوی که انجام هرنوع فعالیت در زمینه‌های عمرانی، اقتصادی، کشاورزی و نظامی از قبیل سدها، کانالها، راه‌ها، نیروگاههای برق، عملیات نظامی و ... بی‌نیاز از علوم نقشه‌برداری نیست.

هنرجویان این رشته در طی دوران تحصیل با محاسبات فنی، مبانی و عملیات نقشه‌برداری، ترازیابی، برداشت نقشه، روشهای تعیین موقعیت، عملیات مساحی، فتوگرامتری مقدماتی، کاربرد رایانه در نقشه‌برداری و کارخانجات با برجسته‌نما (استرئوسکوپ) و دوربینهای نقشه‌برداری (توتال استیشن، تئودولیت و نیوْو) و ... آشنا می‌شوند.

در ضمن زمینه‌های شغلی رشته مذکور عبارت است از:

تهیه نقشه‌های توپوگرافی، گاز، آبرسانی و ...

نقشه‌بردار راه و ساختمان

تعمیرکار دوربینهای نقشه‌برداری

دفاتر فنی مهندسین مشاور و طراح

مترور

کار با دوربینهای نقشه‌برداری دیجیتالی و مکانیکی

محاسبات حجم عملیات خاکی

پیاده‌کردن پلانهای ساختمانی از نظر مسطحاتی و ارتفاعی

نقشه‌بردار هوایی و زمینی و تهیه نقشه

سرپرست کارگاه نقشه‌برداری

و ...

 

رشته سرامیک:

شاید بتوان گل رسی را که توسط انسانهای نخستین شکل داده می‌شد بعنوان اولین ماده سرامیکی به حساب آورد. بطوریکه علم سرامیک از سفالگری شروع و از قدیمی‌ترین تکنولوژی‌ها به‌شمار می‌رود. کاربرد سرامیک در صنعت برق، الکترونیک، لوازم خانگی، لوازم ساختمانی و ... با توجه به مطرح بودن صرفه‌جویی اقتصادی و کاهش هزینه‌های تولید بسیار حائز اهمیت است. صنعت سرامیک به لحاظ تنوع تولید، خانواده‌ی گسترده و بی‌انتهایی داشته و از ویژگی‌ها و پیچیدگی خاصی برخوردار است.

هنرجویان این رشته در طی دوران تحصیل با محاسبات فنی، رسم فنی، مواد اولیه سرامیکی و آماده‌سازی آن، تکنولوژی عمومی سرامیک، شیمی تخصصی سرامیک، شکل‌دادن و پخت مواد سرامیکی، ماشین‌آلات سرامیک، محاسبه و طراحی ساخت محصولات سرامیکی و ... آشنا می‌شوند.

در ضمن زمینه‌های شغلی رشته مذکور عبارت است از:

آماده‌کننده مواد اولیه برای دوغاب‌ریزی و پرس‌کردن

شکل‌دهنده قطعات در حالت خام

اپراتور کوره پخت سرامیک

اپراتور ماشین‌آلات سرامیک

کنترل‌کننده قطعات تولیدی سرامیکی

کارگاه‌های تولید قطعات ساده سرامیکی

آزمایشگاه مواد اولیه سرامیک در کارگاه‌ها و کارخانجات

آزمایشگاه شیمی تخصصی سرامیک

طراحی و محاسبات در سرامیک

راه‌اندازی کارگاه‌های پخت سرامیک

و ...

 

رشته صنایع نساجی:

یکی از مهمترین و اساسی‌ترین نیاز جامعه بشری صنعت پوشاک است که با مطالعه‌ی علوم نساجی و شناخت الیاف شروع به تولید پارچه ختم شده و از بیشینه‌ی تاریخی گسترده‌ای برخوردار است.

امروزه با توجه به رشد جمعیت و نیاز مبرم مردم به منسوجات نساجی، این رشته از ارزش و اعتبار ویژه‌ای برخوردار گردیده و فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند با استفاده از دانش فنی و بکارگیری ذوق و استعداد هنری خویش نسبت به طراحی، رنگ، بافت و چاپ پارچه اهتمام‌ورزند.

هنرجویان این رشته در طی دوران تحصیل با روشهای مختلف رنگرزی مواد پشمی و سلولزی، الیاف و تأسیسات نساجی ، فیزیک نساجی، چاپ و تکمیل نساجی، ریسندگی سیستم پنبه‌ای، چاپ پارچه، طراحی و تجزیه پارچه، ماشینهای بافندگی نیم قالب، تمام قالب، چرخانه‌ای و ماشینهای حلاجی، شانه‌زنی و ... آشنا می‌شوند.

در ضمن زمینه‌های شغلی رشته مذکور عبارت است از:

کارگاههای ریسندگی سیستم‌ پنبه‌ای و پشمی

آزمایشگاه فیزیک نساجی

کارگاه مقدماتی بافندگی

کارگاه بافندگی حلقوی و تاری و پودی

طراح بافت پارچه

اپراتور ماشینهای نساجی

چاپ کالای نساجی

رنگرز کالای سلولزی و مصنوعی و مخلوط

اپراتور ماشینهای چاپ

کارگاه بافندگی نساجی

کار با ماشینهای حلاجی، ریسندگی و بافندگی

و ...

 

رشته صنایع شیمیایی:

ضرورت و اهمیت رشته صنایع شیمیایی در کشور با توجه به حجم ذخایر و میادین نفت و گاز و سایر مواد معدنی و آلی توجه صاحبنظران را به خود معطوف نموده است. به‌طوریکه مفاهیم بنیادی در علم شیمی بطور پیوسته درحال افزایش است و دانش شیمی هم‌اکنون بیشترین کاربرد را در صنایع امروزی اعم از صنعتی، کشاورزی، پزشکی، وسایل خانگی، پوشاک و سایر فرآورده‌ها دارد. لذا این رشته از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.

هنرجویان این رشته در طی دوران تحصیل با فرآیندهای شیمیایی، صنایع شیمیایی، مواد معدنی و آلی، تجزیه مواد معدنی و آلی، شیمی تجزیه، عملیات دستگاهی در صنایع شیمیایی، بهداشت و ایمنی در صنایع شیمیایی، تولید انواع شوینده‌ها، انجام انواع آزمایشات شیمیایی (معدنی و آلی) و... آشنا می‌شوند.

در ضمن زمینه‌های شغلی رشته مذکور عبارت است از:

کارخانجات پالایش گاز

متصدی خط تولید مواد پاک‌کننده

سرپرستی آزمایشگاههای شیمی

کارخانجات صنایع پلیمر

کارخانجات پتروشیمی

کارخانجات تولیدکننده مواد شوینده و پاک‌کننده

آبکاری فلزات به روشهای مختلف

تصفیه آب مورد نیاز صنایع شیمیایی

و ...

 

رشته متالورژی:

متالورژی و ریخته‌گری یکی از اساسی‌ترین صنایع هر کشوری بوده و نقش مهمی در صنعتی شدن و خودکفایی آن جامعه دارد و پیشرفت این صنعت به لحاظ علمی و تکنولوژیکی، موجب تحکیم و تقویت بنیه‌ی اقتصادی و دفاعی کشور خواهد بود. ریخته‌گری یکی از روشهای ساخت و تولید قطعات صنعتی است که به دلیل امکان ساخت قطعات با اشکال بسیار پیچیده، سهولت تولید و سرعت زیاد، تولید قطعات بسیار بزرگ و کوچک، ایجاد خواص مکانیکی ویژه، قیمت مناسب قطعه تولیدی، محدودیت شکل‌پذیری برخی از فلزات و ... این صنعت را از سایر صنایع متمایز نموده است.

هنرجویان این رشته در طی دوران تحصیل با محاسبات فنی، رسم فنی، اصول متالورژیکی ریخته‌گری، انواع روشهای ریخته‌گری در قالبهای دائم و موقت، رسم مدل و قالب، طراحی و ساخت انواع مدل قطعات صنعتی ، تولید قطعات ریختگی، کنترل کیفی قطعات ریختگی، کار در کارگاه مدلسازی و آزمایشگاه متالورژی و ... آشنا می‌شوند.

در ضمن زمینه‌های شغلی رشته مذکور عبارت است از:

کارخانجات تولید فولاد

کارخانجات تولید قطعات صنعتی

کارخانجات تولید خودرو

کارگاههای ریخته‌گری فلزات رنگین

کارگاههای ریخته‌گری قطعات آلیاژی

کارخانجات تولید ماشین‌آلات صنعتی

کارخانجات تولید انواع قطعات فولادی و چدنی

کارخانجات ذوب‌آهن

کارگاههای عملیات حرارتی فلزات

کارگاههای آبکاری فلزات

کارگاههای طراحی و مدلسازی

و ...


آشنایی با رشته های شاخه های فنی و حرفه و کاردانش برای علاقه مندا

بسم الله الرحمن الرحیم

 1 - آشنایی با رشته های شاخه فنی و حرفه ای :

مقدمه

 امروزه در اثر گسترش شگرف صنعت و تکولوژی وجود نیروی انسانی متخصص , یک نیاز اساسی در مراکز تولیدی ؛ صنعتی و خدماتی به شمار می آید و آموزش های فنی و حرفه ای به عنوان عامل مهم تربیت این نیروها مورد توجه قرار گرفته است .

آموزش های فنی و حرفه ای تمام تلاش خود را به کار می برد تا افرادی آگاه به تکنولوژی روز و کار آمد را تربیت و در چرخه سازندگی کشور وارد نماید .

اهداف شاخه فنی و حرفه ای :

اعتلای سطح فرهنگ و دانش عمومی و پرورش کمالات و فضایل اخلاقی , بیش سیاسی و اجتماعی .

شناخت بهتر استعدادها و علاقه دانش آموزان و ایجاد زمینه مناسب جهت هدایت آنان به سمت اشتغال مفید .

احراز آمادگی نسبی دانش آموزان برای ادامه تحصیل در رشته های علمی – کابردی ( تکنولوژی )

عناوین رشته های فنی و حرفه ای :

ساختار رشته های فنی و حرفه ای برسه زمینه صنعت ؛ خدامت و کشاورزی پایه گذاری شده و هر زمینه دارای چند دشته است 58  واحد از درس های این شاخه در همه رشته ها به صورت مشترک ارائه می شود.درس های اختصاصی برای هر رشته حدود 39 واحد است .

رشته های زمینه صنعت : مکانیک خودرو – تأسیسات – نقشه کشی عمومی – صنایع فلزی – ساخت و تولید – صنایع چوب و کاغذ – الکترونیک – الکتروتکنیک – صنایع شمیمیایی – صنایع نساجی – متالوژی – ساختمان – نقشه برداری – سرامیک .

رشته های زمینه خدمات : نقشه کشی معماری – نقاشی – گرافیک – کودک یاری – مدیریت خانواده -  تربیت بدنی – کامپیوتر – طراحی و دوخت – حسابداری بازرگانی – نمایش – سینما – صنایع دستی پویانمایی ( انیمیشن )

رشته های زمینه کشاورزی  : امور زراعی و باغی – امور دامی – ماشین های کشاورزی – صناعی غذایی

اشتغال فارغ التحصیلان هنرستان های فنی و حرفه ای :

آموزش های فنی و حرفه ای فعالیت هایی است که فرد را برای احراز مشاغل فنی و حرفه ای آماده     می کند و کارایی او را در انجام چنین مشاغلی افزایش می دهد . بنابراین برای فارغ التحصیلان رشته های مختلف فنی و حرفه ای به دلیل کار در کارگاه های مختلف و آشنایی با دستگاه ها و ابزارآلات فنی و صنعتی و نحوه ی استفاده از آنها زمینه کاریابی و اشتغال بیش از سایر رشته ها می باشد و این فارغ التحصیلان می توانند با کار در کارخانجات تولیدی و مراکز خدماتی ؛ شرکت ها , ادارات و یا با تأسیس کارگاه های خصوصی و تعاونی های تولیدی ؛ مشغول به کارشوند .

شیوه ی ادامه تحصیل در رشته های فنی و حرفه ای :

دانش آموزان علاقه مند به ادامه تحصیل در رشته های مختلف شاخه فنی و حرفه ای پس از گذراندن سال اول متوسطه و با احراز شرایط تحصیل در شاخه فنی و حرفه ای و ضوابط که هر ساله اعلام      می گردد . درصورتی کسب اولویت می توانند در یکی از هنرستان ها در رشته مورد علاقه خود ادامه تحصیل داده وپس از دو سال ادامه تحصیل مدرک دیپلم اخذ نمایند . و در صورت تمایل به شرکت در آزمون دوره های کاردانی پیوسته وارد آموزشکده های فنی و حرفه ای دانشگاه آزاد و دانشگاه علمی کاربردی شده و در مقطع کاردانی ادامه تحصیل دهند و همچنین پس از آن نیز می توانند  در دوره های کارشناسی ناپیوسته به تحصیلات خویش ادامه دهند . فارغ التحصیلان شاخه فنی و رحرفه ای میتوانند در صورت تمایل جهت شرکت در آزمون سراسری با گذراندن دوره پیش دانشگاهی در یکی از دروه های(ریاضی تجربی علوم انسانی یاهنر)ادامه تحصیل دهند.

2 - آشنایی با رشته های شاخه کاردانش

اهداف شاخه کاردانش :

هدف آموزش های کاردانش تربیت نیروی انسانی ماهر برای تصدی شغل و حرفه متناسب با نیاز بازار کاراست . توانایی های مهارتی و علمی برای انجام وظایف شغلی , سه رکن را در بر دارد که در طول اجرای برنامه ی آموزشی به دانش آموزان آموزش داده می شود .

مهارت ها ی فنی :

توانایی انجام کاردر حد استانداردهای شغلی اعلام شده از سوی دستگاه متولی بخش اشتغال همراه با رعایت نکات ایمنی و بهداشت را در بر می گیرد .

مهارت های زندگی :

گسترش توانایی های فکری ؛ مهارت های تصمیم گیری ؛ پرورش روحیه مسئولیت پذیری ؛ نظم و      برنامه ریزی در امور فردی و اجتماعی و حرفه ای و همچنین فضائل اخلاقی و بینش سیاسی را در      بر می گیرد . این توانایی ها در قالب درس های عمومی و نکمیل مهارت به دانش آموزان این شاخه آموزش داده می شود .

مهارت های یادگیری :

توانایی و مهارت لازم برای ادامه دادن یادگیری مستقل بعد از فارغ التحصیلی را در بردارد تافارغ التحصیلان کاردانش همیشه در حوزه تخصصی خود به روز باشند .

انتخاب رشته تحصیلی

شاخه کاردانش شامل رشته های متعددی است که میزان مطالب علمی و فعالیت های مهارتی آنها با یکدیگر متفاوت است وبه همین دلیل ورود به هر یک از رشته های مهارتی با رعایت شرایط و ضوابط زیر صورت می پذیرد :

•        علاقه مند بودن به رشته های مهارتی مورد نظر

•        تناسب استعداددانش آموز با محتوا و سرفصل های برنامه درسی رشته مهارتی مورد علاقه ( احراز نمره حد نصاب در برخی از دروس مرتبط )

•        وجود ظرفیت پذیرش در هنرستانهای کاردانش

•        نیاز بازار کار

در مواردی که تقاضا برای ورود به یک رشته مهارتی بیش از ظرفیت هنرستان کاردانش باشد ؛ گزینش دانش آموزان از طریق مصاحبه ؛ آزمون ورودی و یا شرط معدل انجام می گیرد .

تعداد واحد ها و مواد درسی :

برنامه درسی شاخه کاردانش برای دستیابی به صلاحیت های مورد نظر شامل حداقل 96 واحد درسی که 30 تا 40% آن به آموزش های نظری و 60 تا 70 % آن به آموزش های عملی در کارگاه های مجهز به تجهیزات جدید و انجام طرح های کسب و کار ( کارآفرینی ) و کارورزی اختصاص یافته است .

•        دروس عمومی 49 واحد                

•        دروس انتخابی 4 واحد

•        دروس مهارتی حداقل 20 و  حداکثر 43 واحد

چنانچه درو مهارتی یک رشته مهارتی کمتر از 43 واحد باشد , دروس مذکور با تعداد لازم از واحدهای درسی زیر تکمیل می شود

•        کاروزی 4 واحد

•        کارآفرینی 2 واحد

•        ایمنی کار و بهداشت 2 واحد

•        قانون کار 1 واحد

•        دروس اختیاری(مهارت های هم خانواده ودروس تخصصی ودروس عمومی سایرشاخه ها)حداکثر14 واحد

مزایای تحصیل در شاخه کاردانش :

دانش آموزانی که کلیه واحدهای درسی رشته مهارتی خود رابا موفقیت به پایان برسانند از مزایای زیر برخوردار خواهند شد :

•        دریافت مدرک رسمی پایان تحصیلات کامل آموزش متوسطه دررشته مهارتی مربوط ازوزارت آموزشو پرورش

•        دریافت گواهینامه مهارت شغلی از دستگاه متولی ذیربط

•        دریافت گواهینامه کارورزی

ادامه تحصیل فارغ التحصیلان شاخه کاردانش :

فارغ التحصیلان شاخه کاردانش می توانند در صورت موفقیت در آزمون ورودی , در دوره های کاردانی پیوسته فنی وحرفه ای ( آموزشکده های دولتی و دانشگاه آزاد ) و دوره های کاردانی ناپیوسته یا پیوسته ( دانشگاه جامع علمی کاربردی ) به ادامه تحصیل مشغو شوند .

فارغ التحصیلان شاخه کاردانش میتوانند در صورت تمایل جهت شرکت در آزمون سراسری با گذراندن دوره پیش دانشگاهی در یکی از دوره های ( ریاضی , تجربی , علوم انسانی یا هنر ادامه تحصیل دهند .

فارغ التحصیلان دوره های کاردانی میتوانند در صورت تمایل و موفقیت در آزمون ورودی در دوره های کارشناسی ناپیوسته و نیز در مقاطع بالاتر به ادامه تحصیل بپردازند .

اشتغال فارغ التحصیلان شاخه کاردانش :

فارغ التحصیلان شاخه کاردانش به دلیل کسب مهارت های حرفه ای و آشنایی با محیط واقعی کار در دوران مهارت آموزی و کارورزی و همچنین آموزش کارآفرینی , از توانایی مناسبی برای اشتغال در بخشهای صنعت , خدمات هنر و کشاورزی برخوردارند .

 

معرفی رشته ها:

الف- زمینه صنعت :

نقشه‌کشی عمومی

ساخت و تولید

صنایع فلزی

مکانیک خودرو

تأسیسات

صنایع چوب و کاغذ

چاپ

الکتروتکنیک

الکترونیک

متالورژی

صنایع شیمیایی

صنایع نساجی

سرامیک

ساختمان

نقشه‌برداری

 

ب -  زمینه خدمات :

گرافیک

طراحی و دوخت

نقشه‌کشی معماری

صنایع دستی

نقاشی

نمایش

موسیقی

حسابداری بازرگانی

کودکیاری

کامپیوتر

تربیت‌بدنی

مدیریت خانواده

 

ج  -   زمینه کشاورزی :

امور زراعی و باغی

امور دامی

ماشینهای کشاورزی

صنایع غذایی


اهمیت علم و مباحث علمی

بسم الله الرحمن الرحیم

دو نظریه در مورد علم:

الف) برخی علم را با تئوری ها و انواع نظریه ها، برداشت ها و نتیجه گیری ها، یکسان می دانند و معیار و ملاک ثابت و روشنی برای محک زدن فرضیه ها و تئوری ها ندارند.

بر همین مبنا اعتقاد دارند علم انسان به جهل تبدیل می شود و دانش بشری ثبات و قوام ندارد، زیرا با روش های تجربی(پراگماتیسمی) و اصالت علم(پوزیتویسم) نمی توانند همه واقعیت های نظام هستی را کشف کنند، و به آنچه که شناخته اند و کشف کرده اند نیز نمی توانند پای بند باشند و به آن ها اصالت بخشند.

ب) در این نظریه علم و آگاهی جاودانه، باورهای جاودانه، فرمول های جاودانه، محاسبات جاودانه، تحلیل ها و راه حل های جاودانه وجود دارد، کهنگی نخواهد پذیرفت و همواره در طول عصر ها و برای همه نسل ها قابل شناخت می باشند.(1)

رد و اثبات:

بطلان نظریه اول کاملا روشن می باشد، درواقع مرور زمان و شکل گیری علوم جدید که مبنای آن ها علومی است که از گذشتگان به ما رسیده، دلیل این ادعا می باشد.

و در اثبات نظریه دوم هم وضع بر همین منوال می باشد، به عنوان مثال دانشمندانی در گذشته قواعد و فرمول های ابتدایی ریاضی و دیگر علوم را کشف کرده و به مرور زمان دانشمندان دیگر آن فرمول ها و قواعد را کامل و تنها در بعضی مراحل اصلاح کرده اند.

اهمیت بحث علمی:

انسان از اولین روزهایی که پا به این دنیای خاکی می گذارد بر طبق غریزه ای که از جانب خدا به او اعطاء شده است دست به شناسایی و یادگیری می زند، و این یادگیری در هر مرحله کامل تر می گردد.

در واقع کودک در ابتدا از راه بینایی، شنوایی، بویایی و لامسه دنیای پیرامون خود را شناسایی می کند و در آخر با رشد عقلی و ذهنی به ابزار پیشرفته ای دست پیدا می کند.

"محققان عقیده دارند که رشد فکری کودک در چهار سال نخست زندگی اش به اندازه سیزده سال بقیه عمرش است و برخی دیگر عقیده دارند که مفاهیمی که کودکان در پیش از پنج سالگی می آموزند، جزو مشکل ترین مطالب است."(2)

با توجه به آنچه که گفته شد، مشخص می شود خداوند به عنوان خالق تا چه میزان به عقل و ذهن توجه داشته که در سریع ترین و کوتاه ترین زمان ، شرایط رشدش را فراهم کرده است.

از همین جهت بایستی به مساله علم بیشتر توجه نمود، و در پیرامون آن بیشتر تحقیق و تفحص انجام داد، تا شاید به کنه و ذات آن بتوان پی برد.

و چه زیبا فرمود مولای متقیان، حضرت امیر المومنین(ع):

اکتسبو العلم یکسبکم الحیاه.

علم و دانش تحصیل کنید که در پرتو آن حیات را به دست آورید. (3)

اگر با دقت به مساله علم توجه کنیم، به خوبی متوجه سخن حضرت علی(ع) خواهیم شد. چراکه تنها در پرتو علم و دانش است که می توان به پیشرفت، سربلندی، آزادی، آسایش، استقلال و ... دست یافت.

و در نقطه مقابل اگر از علم و دانش دور شویم، بایستی منتظر کوه مشکلات باشیم که بر روی دوش ما سوار شود و ما را در زیر فشار شدید خود له کرده و مدفون سازد.

از همین رو اگر به صفحات تاریخ بنگریم، همواره جوامعی که به سلاح دانش مسلح بوده اند از پیشرفت و عزت برخوردار بوده و جوامع دیگر همواره محتاج کمک آن ها بوده اند. تا جایی که گاهی برای رهایی از مشکلات سلطه بیگانه را پذیرفته و گاهی هم از روی عجز و ناتوانی مجبور به پذیرش سلطه بیگانگان شده اند.

به عنوان مثال کشور ایران در گذشته از علم بسیاری بهره مند بود و همین مساله موجب گشته بود تا ایران به کشوری پهناور و قدرت مند در جهان مبدل شود. ولی متاسفانه به مرور زمان توجه به علم کاهش پیدا کرده و همین امر موجب از دست رفتن قدرت و عزت ایران و ایرانیان گشت، تا جایی که خاک ایران تقسیم شده و تحت سلطه بیگانگان قرار گرفت. و این مساله باعث گشت تا علم باز هم نزول پیدا کرده و ایران به کشوری نا توان تبدیل گردد. گویا اصلا ایرانی با آن سابقه درخشان وجود نداشته است. البته خوشبختانه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و رهایی از سلطه بیگانگان ایران دوباره به سوی علم قدم برداشت و به پیشرفت هایی دست پیدا کرد که در بعضی موارد جزو محدود کشور های دنیا در آن علم شد، ولی باز هم همچنان بسیار از آنچه باید باشد فاصله دارد و هنوز راه درازی در پیش روی خود دارد.

البته بایستی توجه داشت که علوم بسیاری برای یادگیری وجود دارد، و انسان ها می توانند به هرکدام که علاقه دارند به پردازند. ولی چه خوب است که این سخن امیر المومنین(ع) را همواره مورد توجه قرار دهیم:

العمر اقصر من ان تعلم کل ما یحسن بک علمه فتعلم الاهم فالاهم.

عمر کوتاه تر از آن است که همه چیز را خوب بدانی، پس هر دانشی را که مهم و مهم تر باشد فراگیر. (4)

دسته بندی علوم:

به طور کلی علوم را می توان به دو دسته تقسیم نمود:

الف) علوم الهی

علوم الهی آن دسته از علوم هستند که موجب رسیدن انسان به خدا می شوند و در پرتو آن ها به خلق خدا برای هدایت کمک می شود.

ب) علوم دنیوی

آن دسته از علوم می باشند که تنها وظیفه ی ارضای شکم و شهوت را بر عهده دارند.

با توجه به این دسته بندی هرکدام از علوم می توانند الهی و یا دنیوی باشند، به این معنا که اگر برای هدایت فراگرفته شوند الهی و اگر برای ارضا قوای نفسانی باشند، دنیوی هستند.

به عنوان مثال کشف نیروی اتم، کشفی بزرگ بود که در قسمتی از زمان به علم دنیوی تبدیل گشت و موجب هلاکت انسان هایی بی گناه شد. و البته از همین علم می توان برای خدمت به انسان ها و وسیله ای برای رسیدن به سعادت بهره گرفت.

حضرت رسول اکرم(ص) فرموده اند:

سلوا الله علما نافعا و تعوذوا بالله من علم لا ینفع.

از خدا، علم سودمند بخواهید و از علمی که سودی ندارد، به خدا پناه ببرید. (5)

ثمره و پاداش تحصیل علم:

فراگیری علم ثمرات بسیاری دارد که در اینجا به تعدادی از آن ها اشاره می کنیم:

1) باز شدن فکر و ذهن

2) پیشرفت اقتصادی

3) به دست آوردن آزادی و استقلال(رهایی از استبداد، استکبار و استعمار)

4) توانایی در رویارویی با مشکلات

5) عزت و سربلندی

بزرگترین پاداش:

همانگونه که در بالا اشاره شد، فراگیری و تحصیل علم و دانش دارای ثمرات بسیاری است که به برخی از آن ها اشاره شد. و در اینجا مناسب است تا بزرگترین پاداش و ثمره تحصیل علم را از زبان حضرت محمد(ص) بیان نماییم:

فضل العالم علی غیره کفضل النبی علی امته.

برتری دانشمند بر غیر خود، مانند برتری پیامبر بر امتش می باشد.(6)

با توجه به آنچه گفته شد معنای این سخن مشخص می باشدف زیرا همانگونه که پیامبران امت خود را از جهل به سوی علم و سعادت هدایت می کنند، دانشمندان و عالمان واقعی هم با علم خود به انسان های دیگر کمک کرده و آن ها را در رسیدن به سعادت دنیوی و اخروی یاری کرده و موانع را از جلوی پای آن ها بر می دارند.

و سخن خود را با این حدیث شریف به پایان می بریم:

یکی از انصار محضر رسول الله(ص) رسید و گفت: یا رسول الله! حضور در تشییع جنازه بهتر است یا حضور در مجلس عالم؟

حضرت فرمودند: ارزش حضور در محضر علم از شرکت در هزار تشییع جنازه، از عیادت هزار مریض، از هزار شب زنده داری، هزار روزه، هزار درهم صدقه در راه خدا، هزار سفر حج غیر واجب و از هزار غزوه بالاتر است.(7)

منابع و مآخذ

1) مجموعه الگوهای رفتاری امام علی(ع)، علم و هنر، محمد دشتی، چاپ اول، پاییز 1380، سازمان تحقیقات نیروی مقاومت بسیج، صفحه 19

2) من کودکم را دوست دارم، زهیر خوشگو تهرانی، چاپ اول، زمستان 1385، انتشارات مهر امیر المومنین(ع)، صفحه46

3) غرر الحکم، الفصل الحادی عشر فی آثار المعرفه العلم الحیاه، صفحه63، حدیث755، دفتر تبلیغات، 1366

4) شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، جلد20، صفحه262، انتشارات کتابخانه عمومی آیت الله مرعشی نجفی، چاپ اول، 1337

5) نهج الفصاحه، ترجمه علی اکبر میرزایی، صفحه555، حدیث2520، انتشارات چاف، چاپ اول1385

6) یکصد و پنجاه موضوع از قرآن کریم و احادیث اهل بیت، اکبر دهقان، صفحه580، مرکز فرهنگی درس هایی از قرآن، چاپ اول1382

7) سیری در رساله حقوق امام سجاد(ع)، سلسله گفتارهای حضرت آیت الله یثربی، جلد اول، صفحه523، انتشارات فرهنگ آفتاب، چاپ سوم1384